Журналист қандай бўлиши керак?

Журфак талабаларига амалиёт ва маҳорат мактаби сифатида http://kun.uz мухбирларининг бир шикоят изидан ёзган мақоласини ўқишни тавсия этамиз, дейди Дониш домла ўзи ҳам тан бериб.

Самарқанд руҳий касалликлар шифохонасидаги машмашалар: текширувлар натижаси

Фото: Kun.uz

KUN.UZ сайтига мурожаат қилаётган айрим фуқароларимизнинг аризаларида кўрсатилган важлар билан шуғулланиб, уларни қийнаб келаётган масалалар ижобий ечим топаётганини кўриб-билиб, гувоҳ бўлиб турибсиз. Лекин бу, айрим ўзаро ихтилофли шахсий масалалар учун ҳам бизни безовта қилиб, бирининг иккинчисига хусумати бўлган шахслар ҳам сайтимиздан бемалол қурол сифатида фойдаланиши мумкин, деган хулосани бермайди.

Фото: Kun.uz

Таҳририятимизга Самарқанд вилоят руҳий касалликлар шифохонасида фаолият кўрсатаётган ходимлар (жами 14 киши) томонидан имзоланган ариза келиб тушди. Нафсиламрини айтганда, унда шундай баён қилинади:

«Биз ҳуқуқларимиз бузилаётганини керакли жойларга ёзиб мурожаат қилдик, лекин бизнинг мурожаатларимиз бўйича текширишга келган назорат-тафтиш бошқармаси (НТБ) вакили, меҳнат бошқармасининг юристи ва борингки, текширишга яна ким келган бўлса вазиятни барча ходимлар учун янада оғир қилиб (!), бош врач ва бош ҳисобчининг айбларини ёпиб беришга ёрдам бериб (!) келмоқда. Яъни, бизнинг хатларимизда кўрсатилган, шифохонада содир бўлаётган ўзлаштиришлар, ўғриликлар ва зўравонликлар очилмасдан қолиб кетмоқда».

Юқоридаги мактубдан кўриниб турибдики, аризачилар биздан олдин ҳам мутасадди ташкилотларга мурожаат қилган. Текширишлар ўтказилган, лекин якун аризачилар истагандек бўлмаётгани алоҳида қайд этилмоқда. Аризада иддаолар бандма-банд келтирилган:

1. Текширувчилар келганда мукофот ва пахта пулларини фақат қоғоздагина олган ходимлар ёлғон билан «олдик», деб айтишга, тилхат ёзишга мажбур қилинган.

2. Шифохонада текширувлар бўлиб ётган бир вақтда, бош врач кўрсатмаси билан барча бўлим бошлиқлари ходимлардан ремонт учун, деб 30-60 минг сўмгача йиғиб олмоқда.

3. Аризамизгача шифохонада 800га яқин бемор даволанаётганлар рўйхатида турар эди. Текширув бошлангач бош врач аслида шу вақтгача шифохонага умуман келмаган касалларни «жавоб берилди»га чиқарди ва натижада 2 ҳафта ичида 100га яқин «касаллар» рўйхатдан ўчирилди. (Шунча беморга давлат бюджетидан қанча маблағ ажратилишини мутахассислар аниқлай олишади-таҳр.)

4. Аслида барча шунча аламзада бўлишига сабаб — бош врач Тоҳиржон Қодировдир. У 15 кунда 300 га яқин ходимга ёлғон сўзлаб, «молия бошқармаси иш ставкаларини қисқартирди», дея ҳаммадан камида 0,25 ставкасини ўз аризаси билан топширишга мажбур қилди, натижада, ҳамманинг маоши қисқариб кетди. Лекин 70 га яқин янги ходим пора эвазига бўшаган иш ставкалари ўрнига ишга қабул қилинди. (Бу масалани ҳам масъул идоралар хўжакўрсинга, қоғозбозлик учун эмас, жиддий тафтиш қилишлари талаб этилади-таҳр.)

5. Бош врач ҳеч кимдан рухсат сўрамай 100 га яқин катта-катта, серсоя ва мевали дарахтларни кестириб, шифохона ҳудудидан ўз манфати йўлида олиб чиқиб кетди. Касаллар ва барча ходимларни тунгача ишлатиб, 4 кун ичида кесилган дарахтлардан қолган тўнка ва томирларини ковлатиб, уларни ҳам шифохона ҳудудидан йўқ қилиб, худди ҳеч нима бўлмагандек ерни текислатиб қўйди.

6. Шифохона теварак-атрофи сифатли чўян панжара билан ўралган эди, уларнинг кўп қисми сотилиб кетди. Шикоят аризасидан кейин маълум бир қисми ортига қайтариб келинди.

7. 2017 йил обунаси учун жами 100 млн. сўмдан зиёд пул йиғилди. Қизиғи, биз ойлик иш ҳақини 100 фоиз пластик картада оламиз, лекин 2016 йилнинг охирида обуна учун деб юқорида кўрсатилган суммани худди нақд олгандек бўлиб, ведомостга имзо қўйиб бердик. Бундан бошқа ойларда умуман нақд пулда бизга ойлик тўланмаган.

8. Шифохонамизга тегишли 23 га ёрдамчи хўжалик ерлари деҳқонларга ижара сифатида пулга сотилади, бундан шифохонага ҳеч қандай манфаат йўқ. Ижара пуллари қаерга кетишини ҳеч ким билмайди. Бир йил олдин шифохонага тегишли бўлган кўплаб қорамоллар фермаси бор эди, афсуски ҳозир ундан бир бош ҳам қорамол қолмаган.

9. Шифохонада 800 га яқин бемор бўлиб, улар ейдиган овқатнинг сифатига умуман тоқат қилиб бўлмайди. «Шифохонага текширувчи келади», дейилса овқатларда гўшт кўринади, сариёғ пайдо бўлади, ҳаттоки тухум ҳам давлат томонидан берилишини билиб қоламиз. Бошқа кунлар афсуски «эски ҳаммом, эски тос» — касалга жабр!

10. Шифохонада беморларга ўта қиммат чет эл дорилари давлат ҳисобидан харид қилиниб, номига беморларга «берилди» бўлиб, барчаси дорихона мудири томонидан қайтариб олинади. Бунга жавобан дорихона мудири «бошлиқ айтган», дейди. Дорихона мудирининг ҳақи — бўлимлардан қайтариб олинадиган соддароқ дорилар бир марталик тиббий қўлқоплар, биохлордир.

Руҳий касалларни врачлар катта миқдорда антибиотиклар билан даволашга киришган, ваҳоланки, психиатр врачнинг антибиотик дориларни тавсия қилишга ҳақи йўқ. Ўзи рўйхатда бор-у, бироқ шифохонада бўлмаган беморларнинг дорилари ўрта тиббий ходимлар томонидан ноиложликдан канализацияга оқизилаяпти. (Беморлар сони шифохона рўйхатига қанчалик мос келишини ҳам ўрганиш талаб этилади-таҳр.)

11. Шифохонага қиш мавсуми учун, эшитишимизча, жуда кўп миқдорда кўмир берилар экан. Афсуски, қиш мавсумида ҳар бир бўлимга бир суткада жами 40 кг.дан кўмир қозонхона мудири томонидан берилади. 40 кг кўмир 60 та бемор ётадиган бир бўлимни бор йўғи 5–6 соат иситишга етади, холос. Лекин биздан қаҳратон қиш совуғида бўлим ичидаги иссиқлик камида 20 даража илиқ бўлишини раҳбарият тўхтамай талаб қилади ва тунги рейдлар ўтказиб, бизни жазолайди. Иситиш печлари, табиийки, тиббий биродарлар томонидан ўтин топиб келиб, ёқиб иситилади. Шу сабабли шифохонамизнинг қанча кўмир олишини ва қандай тақсимланишига қизиқиб, аслида корпуслар ким томонидан иситилиши кераклигини қизиқишингизни сўраймиз. Шу йил ҳам кўмир миқдори жуда кам келганга ўхшайди».

Ҳаммаси қандай бошланди?

Фото: Kun.uz

Илк бор руҳий касалликлар шифохонасида бўлаётган қинғир ишлар ҳақида Самарқанд вилоятидаги махсус мухбиримиз (Ш.Шокиржонов)га июль ойининг охирларида Суҳроб Норбеков томонидан телефонда маълум қилинди. 28 июль куни С.Норбеков ва унинг онаси Моҳира Ўтаева билан ҳамроҳликда журналист дастлабки аризачилар гуруҳи билан учрашиб, уларнинг шикоятларини қабул қилиб, важларини ёзиб олди.

Юқорида аризадан иқтибосда қайд этилганидек, айни пайтда вилоят руҳий касалликлар шифохонасида Тоҳиржон Қодиров 2 йилга яқин вақтдан буён бош врачлик қилмоқда. М.Ўтаева Т.Қодировдан аввал шу даргоҳда бош врач бўлиб ишлаган. Айни пайтда Ўтаева РКШ жойлашган ҳудуддан вилоят кенгаши депутати, вилоят наркология диспансерида бош врач ўринбосари бўлиб ишламоқда. Суҳроб Норбеков эса унинг ўғли — тадбиркор.

Июль ойида М.Ўтаева депутатлар гуруҳи таркибида айрим журналистлар билан шифохонага боради ва у ердаги камчиликларни уяли телефонига тасвирга олади.

Ўзи ишлаган жойи, кам кўстини билади. Суриштиришларимизга асосланиб айтиш мумкинки, билимли ва ўта принципли психолог-врач, ўз вақтида шифохонада қатъий иш тартибини ўрната олган. Унинг ходимлар орасида яқиндан танийдиганлари бор, албатта, шу сабабли яна бошқа фактлар умумлаштирилиб, шикоят аризаси уюштирилади. С.Норбеков томонидан «Телеграм» мессенжери орқали бизга турли фотосуратлар, аудиоёзувлар ва видеоматериаллар етказиб турилди.

Вазият юзасидан вилоят соғлиқни сақлаш Бошқармаси бошлиғи Азиз Жўраевга мурожаат қилганимизда «у ерда амалдаги ва собиқ бош врачлар ўртасида можаро юз беряпти, текшириш кетмоқда», деган жавоб берилган. Август ойида бошқа тадбирларни ёритишга жалб қилингани, шунингдек, давлат ваколатли органларининг текшируви кетаётган вақтда уларга халақит бермаслик мақсадида таҳририят аъзолари шифохонага боришмади.

Фото: Kun.uz

Бу орада С.Норбеков аризачилар билан яна бир бор учрашув ташкиллаштириб берди. Унда аризачилар ўзларига бош врач томонидан руҳий босим уюштирилаётгани, коллективда яккалаб қўйишаётгани, шифохонада уларни ҳамма қўлини бигиз қилиб кўрсатишга ўтишганини таъкидлаб ўтишди.

Важларни текширганимизда…

Ниҳоят, 14 сентябрь куни KUN.UZ таҳририятининг махсус мухбирлари Толиб Раҳматов ва Шуҳрат Шокиржонов, оператор Маъруфжон Асқаров билан Самарқанд вилоят руҳий касалликлар шифохонасига ушбу важни ўрганиш учун бордик.

207 тонна кўмир ҳам жойида, ёрдамчи хўжаликда деҳқонлар билан ҳам шартнома тузилган, тўғри, 15 бош қорамоллар 2016 йил ёзида ССБни хабардор қилинган ҳолда, уларнинг рухсати билан сотиб юборилган, лекин уларнинг пули (17,072 млн. сўм) махсус ҳисоб рақамда турипти. Умуман Т.Қодиров шифохонага 23 га ёрдамчи хўжалик керак эмаслиги, ҳайдаш учун техника, ҳосил етиштириш учун ортиқча маблағ йўқлиги, қолаверса бу шифохона ходимларини асосий иши — беморларни даволашдан чалғитиши, ерларни қайтариб олиш учун ҳокимликка кўп бора мурожаат қилганини таъкидлаб ўтди.

Фото: Kun.uz

Обуна қилинган нашрларни етказиб берилгани ҳақида барча ҳужжатлар бинойидек бўлса-да, обуналар хусусий обуна шартномалари уюштирувчи корхоналар билан имзолангани бизни ҳушёр торттирди. Чунки Самарқандда бундай корхоналар нашрларни ўз вақтида етказиб бермасликлари, пулларни “еб” кетиши билан тилларга тушган.

Т.Қодиров ҳақиқатдан ҳам молия бошқармасидан штатларни қисқартириш ҳақида фармойиш келгани, бироқ шифохонада кўплаб одамлар ишсиз қолиб кетмаслиги учун ходимлар билан маслаҳатлашган ҳолда уларнинг иш ставкалари 0,75 га туширилиб, қисқартирилиши лозим бўлган ходимлар ҳам иш билан таъминланганини айтиб ўтди.

Вазият ва ҳужжатлар билан танишдик. Қайд этиш керакки, шифохонада текширувлар давомида аризада кўрсатилган айрим камчиликлар аниқланган ва текширувчилар хулосасида қайд этилган. Жумладан, ССБнинг 719-У сонли буйруғига кўра, ўтказилган текширишда 11-бўлим навбатчи тиббий биродари Ж.Саидовга 1 млн 114 минг 084 сўм ортиқча иш ҳақи, моддий рағбатлантириш жамғармаси ҳисобидан 2016 йилда 31 ҳолатда 4 млн 976 минг 343 сўм, 2017 йилда 86 ҳолатда 16 млн 145 минг 795 сўм, 2016-17 йилларда иш ҳақи белгиланишида разрядларнинг нотўғри қўйилиши натижасида 6 ҳолатда 2 млн 102 минг 796 сўм ортиқча тўлангани аниқланган. Ошхонада камомад 87 минг 622 сўм (8932 сўм ортиқча) аниқланган, Уларга нисбатан қандай чора кўрилиши мутасадди идораларнинг иши.

Фото: Kun.uz

Вилоят руҳий касалликлар шифохонаси диспансери ихтиёрида бўлган 1979 йилда ишлаб чиқарилган УАЗ русумли ва 30 947 QAA бўлган «Дамас» русумли (ҳар иккиси техник носоз) автомашина Соғлиқни сақлаш бошқармасининг рухсатисиз, диспансернинг ички буйруғи билан ИИБ ЙҲХ бошқармасида рўйхатдан чиқарилган.

Шифохонада пул йиғди-йиғдиларига асос сифатида 10-бўлим бошлиғи Тиллаева Гулнисо бошчилигида ўтган мажлисдан аудио тақдим этилган эди. Бу ходима билан учрашиб, унга саволлар бериб кўришга қанчалик уринмайлик, уни биз билан учраштирмасликни уддалашди. Давоми бор…
KUN.UZ махсус мухбирлари:

Шуҳрат Шокиржонов
Толиб Раҳматов
Оператор: Маъруфжон Асқаров

Самарқанд руҳий касалликлар шифохонасидаги машмашалар-2: заруриятсиз моҳият

Kun.uz Самарқанд вилоят руҳий касалликлар шифохонасида фаолият кўрсатаётган ходимлар (жами 14 киши) томонидан йўлланган мурожаат асосида журналистик суриштирув олиб бормоқда. Бундан аввалроқ текширувлар натижасининг биринчи қисми нашр қилинганди.

Суриштирувлар бошланганидан буён ўтган муддат ичида шифохона раҳбарлари ҳужжатлардаги камчилик-нуқсонларни тузатиш устида жиддий тер тўкишгани аниқ. Бироқ айрим хулосаларни чиқариш мумкин. Ҳужжатлардаги номутаносибликлар учун айбдор топилиши ва қонунда белгиланган тартибда жавобгарликка тортилиши керак, албатта.

Масалан, шифохонага тегишли автомашиналарнинг ҳисобдан чиқарилишида тўғридан тўғри мансаб ваколатини суиистеъмол қилиш ҳолати кўзга ташланмоқда.

15 бош қорамол тирик вазни 2016 йил 18 август куни 11 минг сўмдан баҳоланиб,  жами 17 млн 72 минг сўмга сотиб юборилган. Назаримизда, қорамолларнинг нархи пасайтириб баҳоланган. Қорамоллар 9 та она сигир, 1 та ҳўкиз ва 5 та урғочи бузоқ бўлгани ҳолда уларнинг умумий вазни 1552, яъни ўртача 101 килограммдан эканлиги бироз шубҳали. Пасайтириб баҳоланган ҳар қандай битим сохта битим ҳисобланади.

Суриштирувлар чоғида 810 беморга (ҳар бир бемор учун давлат томонидан кунига 46 минг сўм ажратилади) мўлжалланган шифохонада 525 та тўлиқ ставкада 786 кишининг ишлашига ҳам эътибор қаратиш керакка ўхшайди. Чунки бундан аввалги бошқарувда шифохонада ҳақиқий маънода руҳий хаста ва даволанишга муҳтож кишилар қолдирилган, бошқа 300 га яқин муваққат беморга жавоб берилган. Бемор ўринлари сони 500 тагача камайтирилган. Айни вақтда эса, койкалар сони оширилган. Боз устига, шикоятчилар ўз аризасида ставкалар қисқартирилишидан эмас, кўпроқ қисқартирилган ставкалар эвазига янги ходимлар ишга қабул қилинганидан ёзғиришган. Буни биз билан суҳбатда одамларни иш билан таъминлаяпман, деб бош врач ҳам қисман тан олди.

Бизга тушунтиришларича, айрим руҳий касал бўлган беморларнинг оила аъзолари уларни шифохонага ётқизиб, ўзлари ойлаб хабар олмай юрадиган ҳолатлар бўлади. Стандарт ташхислаш ва даволаш ҳақидаги ССВ йўриқномасига кўра, асосий руҳий касаллар шифохонада 1 ой, узоғи 1,5 ой даволаниши керак. Фақат депрессив касаллар 3 ой ётиб даволаниши мумкин. Бемор яқинлари унга руҳий касаллиги учун давлат томонидан бериладиган нафақани ишлатиб юраверишади. Бундай беморлар ногиронлар мурувват уйларига ўтказилса, умрининг сўнгига қадар тўлиқ давлат ҳисобидан таъминланади. Бироқ қариндошлар нафақа пулидан қуруқ қолишлари сабабли бунга асло кўнмайдилар. Беморларга янгидан-янги, пайдар-пай улаб касаллик тарихи очилиб, шифохонада олиб қолинаверади. Иддао қилинишича, бу хизмат ҳам текин эмас.

Албатта, қимматбаҳо дори-дармонлар, антибиотиклар давлат ҳисобидан келтирилиб, беморларга ишлатилди, деб ҳужжатлаштирилаётгани, дори воситалари ишлатилмасдан қўлларга чиқариб юборилаётган бўлиши ҳам мумкин.

Ошхонада пиширилаётган овқатлар ҳам кўнгилдагидек эмаслиги, маҳсулотлар «туя» қилиб юборилаётганлигига ҳам ишонса бўлади. Бунда ҳам қатъий тартиб ва назорат керак бўлади. Чунки бунақа ҳолатлар битта шу шифохонада рўй бераётгани йўқ.

Ёки шифохонада даволанаётган беморларни “меҳнат терапияси” важи билан шифохона ҳудудида ишлатиш, ҳаттоки ёндош қишлоқдаги хонадонларга мардикор сифатида бериб юбориш (шу ҳолда ҳам уларнинг овқатланиши шифохона ҳисобидан бўлиб турар эмиш) ҳоллари юз бераётган бўлиши мумкин. Бироқ бундай ҳолатлар билан мутасадди органлар чуқурроқ, «арқонни узунроқ ташлаб қўйиб» шуғулланганлари маъқул. Ахир, шамол бўлмаса, дарахтнинг учи қимирламайди. Балки бу гаплар ҳеч қандай асосга эга эмасдир, аммо текширувга келувчи мулозимлар бундай гапларнинг асоссизлигини фақатгина қоғоздагина кўрсатиш билан чекланиб қолмасдан, исботлаши керак бўлади.

Шифохонага ёндош маҳалла фаоллари ҳам келиб, бош врач қишлоққа келувчи йўлларга шағал тўкиб текислагани-ю, ўша зикр этилган чўян панжаралардан 300 донасини маҳалла қабристонини ўраш учун бергани (албатта, ҳужжат ва баённома асосида — таҳр.), қишлоқ аҳолисини иш билан таъминлаётганини таъкидлаб ўтишди. Т.Қодировнинг ўзи ҳам буни тасдиқлади. Аслида шифохона мулки (чўян панжара) ни маҳалла қабристонига ҳадя қилишга бош врач қанчалик ҳақли?

Бироқ, шифохона ҳудудини ўраб олиш учун барпо этилаётган, қурилиши маблағ етишмаслиги туфайли вақтинча тўхтатилган деворнинг эски жойидан эмас, даволаниш корпусларига яқинлаштирилган ҳолда қурилгани оқибатида эски ва янгиси ўртасида пайдо бўлган анчагина катта бўш ҳудудда (бош врач у ер боғ қилинади, деди) кейинчалик маҳалла фуқаролари ўзларига ноқонуний тарзда уй-жой қуриб олмаслигига ким кафолат бера олади? Ахир ер шифохона деворининг ташқарисида қолиб кетяпти-ку?

Маҳалла фаолининг айтишича, шифохонанинг аввалги бош врачи (М.Ўтаева) ходимларнинг турар-жой ҳовлисига қурган рухсатсиз қўшимча ёрдамчи биноларни булдозер олиб келиб бузиб ташлаган. М.Ўтаева санитария-гигиена талабларига мос бўлмаганлиги, шифохона ҳудудини ходимлар ўз билганича тасарруф этганларига тоқат қила олмагани боис, биноларни бузишга буйруқ берганини таъкидлайди.

Тоҳиржон Қодиров ўз шахсий фикрларини билдирар экан, бу ёзди-ёздиларни, аввалги бош врач (Моҳира Ўтаева) уюштираётганини айтади.

KUN.UZ суҳбатлашган кишилардан бирининг айтишича, бир вақтлар Қодиров ва Ўтаева ораларидан қил ўтмайдиган даражада аҳил бўлишган (буни Ўтаева ҳам, Қодиров ҳам тасдиқлади). Ҳаттоки, оилавий борди-келди ҳам бўлган (икки томон қайд этган айрим маълумотлар шахсий ҳаёт масаласига тегишли, шу сабабли буни ёритмасликка қарор қилдик). Эндиликда, шифохона бош врачи Т.Қодиров ва М.Ўтаева яширинча, саҳна ортида кураш олиб бораётган кўринади. Гарчи, Ўтаева тилда бошқа важларни билдираётган бўлса-да, учбурчакнинг учинчи томони ҳам борлиги суриштирув чоғида намоён бўлди.

Бунинг сабабини билишга қизиққанимизда, М.Ўтаева бош врачлик вақтларида, унинг Нуриддин деган муовини бир аёлни ишга жойлаштиришга ваъда бериб, ундан пора олаётганда миллий хавфсизлик хизмати томонидан қўлга олингани маълум бўлди. Шундан сўнг, вилоят соғлиқни сақлаш бошқармаси М.Ўтаевани ҳузурига чақиртириб, ариза ёзишни сўрайди.

Т.Қодировнинг айтишича, М.Ўтаева пора билан боғлиқ ҳолатда унинг (Қодировнинг) қўли борлигини гумон қилмоқда. Лекин, Қодиров бу шифохонага бош врач бўлиш учун елиб-югурмагани, балки ўша вақтдаги вилоят ҳокими (З.Мирзаев) томонидан тайинланганини иддао этади.

М.Ўтаева ҳам ҳеч кимдан ёмон гумон қилмаслиги, аксинча депутатлик суриштирувини ўтказувчи гуруҳ таркибида мутахассис сифатида мазкур шифохонага борганида дуч келган тартибсизликлар, ўзининг озми-кўпми қўшган ҳиссаси, меҳнатига ачинаётганини таъкидлади. Холислик учун қайд этиш керак, Ўтаева бош врач бўлган вақтларда бу ерда жиддий тартиб ўрнатилган. Шифохонанинг шахсий ёрдамчи хўжаликдан оладиган даромади кескин ошган, ер ҳудудлари деҳқонларга ижарага қонуний асосда берилган, улардан сабзавотлар кирим қилинган, қорамоллар сони 97 бошга етган. Айнан у раҳбар бўлган вақтда шифохонада капитал таъмирлаш ишлари бошланган.

Энг қизиғи “ёзувчилар” изимиз совимасдан бизнинг ҳам устимиздан ёзишди…

Мақола аризачиларнинг, текширишга келганлар шифохонада содир бўлаётган ўзлаштиришлар, ўғриликлар ва зўравонликларни очмасдан кетиб қолишмоқда, деган иддаоси билан бошланган эди.

Бизнинг мақсадимиз мазкур шифохонадаги муаммоларда кимнидир айбдор қилиш, хулоса-ю ҳукм чиқариш эмас, балки ўзимиз кўрган-эшитган нарсаларни холис ёритиш, шу билан кенг жамоатчилик эътиборини Самарқанд руҳий касалликлар шифохонасига қаратиш эди.

Биз бориб, кўрсатилган важлар бўйича саволларни бериб, жойларни съёмка қилиб, материал учун маълумотлар тўплаб қайтиб, эртаси куни Иштихон туманида бошқа бир аризачининг шикоятларини ўрганиш учун юрганимизда KUN.UZ таҳририятига ва sayyod.com сайти раҳбарига «РКШ бош врачи томонидан KUN.UZ журналистларига пора берилиб, иш босди-босди этилгани» ҳақида хабар етказилган. Яъни аризачалар ёки манфаатдор томон ўша куниёқ KUN.UZ сайтида фош этувчи танқидий мақола чиқиши, бош врач ишдан олинишини кутишган, шекилли.

Ҳаттоки, аризани уюштирганлар турли идораларда ишловчи танишлари орқали ҳам босим ўтказишга уринишди ҳамда мақолани уларнинг мақсадига мос равишда ёритилишига ҳаракат қилишди. Биз сайтимизда анонс берганимиздан сўнг узр сўралгани учун ҳам бундай инсонларнинг исм-фамилиясини фош этмасликка аҳд қилдик, лекин ҳеч қандай амалдор, мулозим ва ёки ходимнинг журналистлар текширувига аралашишга, уларга нимани ёзиш бўйича кўрсатма беришга ҳақи йўқлигини яна бир карра эслатиб қўйишни жоиз деб билдик.

Шу ўринда бир жиҳат кишини ўйга солади. Айтайлик, бизга мурожаат қилганлар холис, ҳуқуқбузарликларга кўз юма олмаган, виждонлари пок инсонлар экан, унда нима учун 2016 йилда уюштирилган обуна, пахта мавсумида берилган пуллар каби масалалар устидан нега ўша вақтда эмас, бугунга келиб арз қилинмоқда? Иккинчидан, нима учун журналистларга босим ўтказишга уринишлар бўлди?

Улар ўзларининг бу каби ҳаракатлари билан айнан биз айтгандек, истагандек ёзишларинг шарт, бошқача бўлиши мумкин эмас, деяётгандек. Ниятлари йўлида текширувчиларни ҳам, журналистларни бемалол ёмонотлиқ қилишдан тап тортмасликлари кишини ҳайратга солади. Ҳолбуки, текширувчилар ҳам, биз ҳам қонунбузарликларни аниқладик. Ўз хулосаларимизда қайд этдик.

Уларнинг ўзаро хусумати касрига журналист қолиши керакми ёки журналистни ўзлари чалган куйга ўйнатиш мумкин, уларнинг беғараз ва холис фаолиятидан ўз ниятларини амалга оширишда қурол сифатида фойдаланса бўлади, деб ўйлашмоқдами? Қаттиқ адашишади!

«Оккама устараси» деган услубий принцип бор. Унда «Ҳеч бир заруриятсиз моҳият  кўпайтирилмаслиги керак», дейилади. Яъни, унга кўра, бир воқеликни тушунтириш учун икки гап етарли бўлса, учинчи гапга ҳожат йўқ. Алоҳида таъкидлаймизки, биз бу мавзуга бошқа қайтмаймиз.

KUN.UZ махсус мухбирлари:

Шуҳрат Шокиржонов
Толиб Раҳматов

Оператор: Маъруфжон Асқаров

Самарқанд вилояти

You may also like...

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Можно использовать следующие HTML-теги и атрибуты: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>