БАЛЪЗАК ВА ТЎЛҚИН ЭШБЕК

ўхшаш тақдирлар

Адабиётда “Балъзак ёши” деган ибора бор. Бу иборани турлича талқин қилишади. Айрим шинавандалар уни, аёлларга иштиёқи баланд йигитларга нисбатан айтса, адабиёт ихлосмандлари “машҳур француз адиби Оноре де Бальзакнинг ижоди 40 ёшдан кейин авж олган”ини таъкидлашади.

Менга қолса, биз ҳам айнан 60 ёшдан ошганда ижоди гуллайдиганларга нисбатан “Тўлқин Эшбек ёши” деган иборани ишлатсак, янгилик ярат(ма)ган бўламиз.

Гап шундаки, Тўлқин Эшбек 60 ёшдан кейин жўшқин ижодга киришиб кетди.Тез-тез босма нашрларда мақоласи, ҳикояси, шеърлари чиқиб турибди. Ижтимоий тармоқларда ҳар куни нимадир ёзиб туради. Ҳеч ким у кишини “энди кексайиб қолди”, демайди (тўғриси-да, ёшлигимизда қайсидир адиб 60 ёшга тўлса, унга нисбатан кекса сўзини ишлатардик).

Турли газеталарда, ижтимоий тармоқларда тез-тез ёритилаётган Тўлқин Эшбек шеърлари кўпсонли мухлисларининг эътиборини тортмоқда. Мевали дарахтга тош отилади, деганларидек, баъзи “пародия”ларни ўқиганда яна Оноре де Балъзак ёдимга тушади. Ўз даврида айрим ичиқора замондошлари машҳур француз адибини кўз очирмагани сир эмас. Бу ҳам ижодкорларнинг (миллатидан қатъи назар) қисматидаги ўхшашлик бўлса ажабмас… Энг қизиғи, аллақачон ўтиб кетган ўша ҳасадчиларнинг номи ҳам ўчган, Оноре де Бальзак эса мухлислари қалбида то абад яшайди!

“Ҳуррият” газетасининг 2023 йил 18 октябрь сонида ёритилган “Бобур бобомиздан олгин нур, зиё”, 2024 йил 14 февраль сонида “Бобурнинг гавҳарлари” сарлавҳали туркум шеърларини ўқиб, шундай хулоса келдим: Оноре де Бальзак қисматига ўхшаш ажиб ҳолни келгуси авлод Тўлқин Эшбек ижодида ҳам кузатсалар не ажаб!..

Олтмиш ёшида жўшқин илҳом билан ижод отини қамчилаётган улкан истеъдод соҳибига омадлар тилаб қоламиз.

Шарофиддин ТЎЛАГАНОВ,

Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси

***

BALʼZAK VA TO`LQIN ESHBEK

o`xshash taqdirlar

Аdabiyotda “Balʼzak yoshi” degan ibora bor. Bu iborani turlicha talqin qilishadi. Аyrim shinavandalar uni, ayollarga ishtiyoqi baland yigitlarga nisbatan aytsa, adabiyot ixlosmandlari “mashhur frantsuz adibi Onore de Balьzakning ijodi 40 yoshdan keyin avj olgan”ini taʼkidlashadi.
Menga qolsa, biz ham aynan 60 yoshdan oshganda ijodi gullaydiganlarga nisbatan “Toʼlqin Eshbek yoshi” degan iborani ishlatsak, yangilik yarat(ma)gan boʼlamiz.
Gap shundaki, Toʼlqin Eshbek 60 yoshdan keyin joʼshqin ijodga kirishib ketdi.Tez-tez bosma nashrlarda maqolasi, hikoyasi, sheʼrlari chiqib turibdi. Ijtimoiy tarmoqlarda har kuni nimadir yozib turadi. Hech kim u kishini “endi keksayib qoldi”, demaydi (toʼgʼrisi-da, yoshligimizda qaysidir adib 60 yoshga toʼlsa, unga nisbatan keksa soʼzini ishlatardik).
Turli gazetalarda, ijtimoiy tarmoqlarda tez-tez yoritilayotgan Toʼlqin Eshbek sheʼrlari koʼpsonli muxlislarining eʼtiborini tortmoqda. Mevali daraxtga tosh otiladi, deganlaridek, baʼzi “parodiya”larni oʼqiganda yana Onore de Balʼzak yodimga tushadi. Oʼz davrida ayrim ichiqora zamondoshlari mashhur frantsuz adibini koʼz ochirmagani sir emas. Bu ham ijodkorlarning (millatidan qatʼi nazar) qismatidagi oʼxshashlik boʼlsa ajabmas… Eng qizigʼi, allaqachon oʼtib ketgan oʼsha hasadchilarning nomi ham oʼchgan, Onore de Balьzak esa muxlislari qalbida to abad yashaydi!
“Hurriyat” gazetasining 2023 yil 18 oktyabrь sonida yoritilgan “Bobur bobomizdan olgin nur, ziyo”, 2024 yil 14 fevralь sonida “Boburning gavharlari” sarlavhali turkum sheʼrlarini oʼqib, shunday xulosa keldim: Onore de Balьzak qismatiga oʼxshash ajib holni kelgusi avlod Toʼlqin Eshbek ijodida ham kuzatsalar ne ajab!..
Oltmish yoshida joʼshqin ilhom bilan ijod otini qamchilayotgan ulkan isteʼdod sohibiga omadlar tilab qolamiz.

Sharofiddin TOʼLАGАNOV,
Oʼzbekiston Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi