Қори-Ниёзий талабчан ва ватанпарвар устоз эди

ЎзМУ тарихида ёрқин из қолдирган улуғ сиймо Қори-Ниёзийнинг «Ҳаёт мактаби» ва бошқа китобларини талабалар синчковлик билан ўқишларини тавсия этамиз, дейди Дониш домла.

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясида «Академик Тошмуҳаммад Қори-Ниёзийнинг ҳаёти ва ижоди» мавзуида илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди.

Анжуманда олий таълим муассасалари, илмий-тадқиқот институтлари ходимлари, ёш тадқиқотчилар, хорижлик олимлар иштирок этди.

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси президенти Б.Йўлдошев ва бошқалар мамлакатимизда илм-фан ривожига алоҳида эътибор қаратилиб, илм аҳли ва ёш тадқиқотчилар ҳар томонлама қўллаб-қувватланаётгани, уларга зарур ижодий муҳит, шарт-шароитлар яратилганини таъкидлади.

Мамлакатимизда замонавий таълим тизими, илм-фан ривожига муносиб ҳисса қўшган, хусусан, математика, тарих, маданиятшунослик ҳамда педагогикага оид бой илмий ва адабий мерос қолдирган маърифатпарвар олим хотираси ҳамиша барҳаёт. Бугун унинг шогирдлари, ёш олимлар илм-фан соҳасидаги тараққиёт анъанасини муносиб давом эттирмоқда.

Қомусий олим билан бирга ишлаган, кўп суҳбатдош бўлганлар ўша дамларни яхши хотирлайди.

– Қори-Ниёзий домла жуда самимий, дилкаш, ўз навбатида қаттиққўл, ватанпарвар устоз эди, – дейди академик Азиз Қаюмов. – Тинимсиз ўқиш, изланишда бўлди, машаққатли меҳнатдан қочмади. Шу боис, Ўзбекистон илм-фани ривожига кўп меҳнати сингди. Шогирдларига доимо камтарликни, фидойиликни насиҳат қиларди.

Т.Қори-Ниёзий кўп йиллар Ўзбекистон илм-фан муассасаларининг масъул лавозимларида ишлади. Жамоат арбоби сифатида жонбозлик кўрсатди. Ўзбекистон Фанлар академиясининг биринчи президенти бўлди. Академикнинг 3 томлик «Математик анализнинг асосий курси» китоби Беруний номидаги давлат мукофотига сазовор бўлди. Мирзо Улуғбекнинг илмий меросини ўрганиб, «Улуғбекнинг астрономик мактаби» фундаментал монографиясини яратди. Академик олимнинг илм-фан соҳасидаги юксак хизматлари мустақиллик йилларида муносиб баҳоланиб, «Буюк хизматлари учун» ордени билан тақдирланди.

– Тошмуҳаммад Қори-Ниёзий фан билан шуғуллана бошлаган вақтда математика фанининг ўзбек тилидаги терминологияси йўқ эди. У киши жуда катта матонат билан мактаб, олий таълим дарсликларига ўзбек тили терминалогиясини киритди, дарсликлар яратди, – дейди Ўзбекистон Фанлар академияси В.Романовский номидаги математика институти директори, академик Шавкат Аюпов. – Яхшидан боғ қолади, деганларидек, академик олим яшаган уй ҳам бугун илм-фан ўчоғига айланган. Бу уй домланинг фарзандлари ташаббуси билан «Академик Қори-Ниёзий мероси» номидаги илмий-методик марказга айлантирилган. Бу ерда ёш олимларимиз, талаба-ёшлар замонавий ахборот-коммуникация технологиялари ёрдамида тажриба алмашиб, билимларини мустаҳкамлаб боради. Шу маънода домланинг хизматларини барчамиз юксак қадрлаймиз, у киши қолдирган илмий меросни янада сайқал топтириш йўлида астойдил хизмат қиламиз.

Анжуманда Тошмуҳаммад Қори-Ниёзий илмий мероси ҳақида маърузалар қилинди. Академик олим хотиралари битилган, унинг ҳаёт йўли акс этган «Орзу билан ёритилган йўл» китоби тақдимоти бўлиб ўтди, «Давр каби тақдир» ҳужжатли фильми намойиш этилди.