Диний эркинлик: замонавий дунё учун тарих сабоқлари

Таҳририятимизга АҚШ элчихонасидан хат келди. Ижодий ҳамкорликлар этади давом, дўстлик ришталари бўлур бардавом, дейди Дониш домла.

п3

 27 октябрь куни Америка Қўшма Штатлари Халқаро диний эркинлик кунини нишонлайди. Бу йил собиқ сенатор, ҳозир эса халқаро диний эркинлик бўйича махсус элчи бўлмиш Сэм Браунбек таклиф этган, 1998 йилги Халқаро эътиқод эркинлигига оид қонун қабул қилинганига 20 йил тўлади. 

 Диний эркинлик Америка тарихи асосини ташкил этади ва ер юзидаги ҳар бир инсоннинг асосий ҳуқуқларидан бири саналади. Қарийб 400 йил аввал диний таъқиб туфайли европаликлар кейинчалик Қўшма Штатларга айлантирилган ҳудудга келиб ўрнашган. Турли эътиқод вакиллари бўлган, ўз эътиқоди туфайли қийинчиликларга дуч келган ўша Америка асосчилари диний эркинликни ҳимоя қилишнинг энг яхши воситаси диннинг давлатдан ажратилишида эканини яхши англаган. Худди шундай, айни пайтда биз Ўзбекистон деб биладиган замин ҳам асрлар мобайнида турли динга эътиқод қилувчи, ўзаро уйғунликда ҳаёт кечирувчи зардуштийлар, буддавийлар, яҳудийлар, масиҳийлар ва мусулмонлар учун ватан вазифасини ўтаган. Шу тариқа, диний хилма-хилликка бўлган ҳурмат ҳар икки мамлакатимиз тарихида чуқур илдиз отган қадрият ҳисобланади.

 Президент Мирзиёев янада кенг диний бағрикенглик ва эркинлик яратиш йўлида ижобий ислоҳотлар дастурини бошлади. У диний маҳбусларга амнистия эълон қилди, янги масжидлар очди ва диний таълим олиш учун имкониятларни кенгайтирди. У Ўзбекистоннинг ўтмишдаги бой исломий меросини замонавий дунёга тадбиқ этиш мақсадида таълим ва маънавиятни ривожланитириш ғоясини илгари сурди.

 Америка Қўшма Штатлари бундай умидбахш қадамларни олқишлайди. Бу йил ёзда пойтахт Вашингтонда ўтказилган диний эркинликни такомиллаштиришга қаратилган биринчи юқори даражали учрашувда вице-президент Пенс ва давлат котиби Помпео Ўзбекистонда бу борадаги ўсишни эътироф этди. Бир неча ҳафта аввал Ўзбекистонга ташрифи чоғида элчи Браунбек Ўзбекистоннинг саъй-ҳаракатларини юқори баҳолади ҳамда унда минтақадаги етакчи мамлакат ва АҚШнинг етакчи ҳамкори бўлишдай имконият мавжудлигини тан олди.

 Бугун Америка Қўшма Штатлари Ўзбекистонни барча учун кўпроқ диний эркинлик беришга интилаётганини юқори баҳолайди, негаки бу нафақат мамлакат ва унинг халқи учун тўғри танланган йўл, балки содда қилиб айтганда, қилиниши мумкин бўлган энг тўғри иш ҳамдир.

 Бундай ўзгаришлар эътибор қаратишга арзийди, аммо ҳар доим бу ерда ва бутун дунёда, жумладан менинг мамлакатим АҚШда ҳам, диний эркинлик ва бағрикенгликни илгари суриш учун  қилиниши керак бўлган янада кўпроқ ишлар мавжуд. Тарих шундан сабоқ берадики, қаерда диний эркинлик ҳимоя қилинмас экан, ўша ерда беқарорлик ва бузғунчи экстремизм илдиз отишига кўпроқ имконият очилади. Турли дин вакиллари ўз эътиқодларига очиқ амал қиладиган ва ўзаро бўлишадиган, одамлар ўз муқаддас китобларини эркин ўқий ва муҳокама этадиган, ибодатхоналарда эминлик билан йиғила оладиган мамлакат авлодларнинг маънавий алмашув соҳасидаги донолиги оқибатида фаровонликка эришиши, гуллаб-яшнаши мумкин. Шунинг учун ҳам америкаликлар ўз ватанлари ва чет элларда эътиқодларига мувофиқ очиқ, эркин ва тинч яшашни истовчилар билан ёнма-ён туришда давом этмоқда. Турли эътиқод ва турлича сиёсий қарашга эга америкаликлар, ўз жамиятимизнинг нобоп унсурлари қўллайдиган бузғунчи мутаассибликни йўқотиш мақсадида қайғуга тўлган қалблар билан бирлашар эканмиз, бутун дунёдаги диний эркинликни изчил қўллаб-қувватлашда якдилдирлар.

 Гарчи тоқатсизлик яна бир карра эътиқод эгалари бўлмиш бегуноҳ кишилар ҳаётига зомин бўлган бўлса ҳам, бугун биз дунёдаги жуда кўп кишилар диний эркинликдан маҳрум эканини ёдда тутамиз. Биз ҳар бир мамлакат халқи ўз виждон-эътиқодига мос равишда тинч яшаш ҳуқуқидан фойдаланишга – эркин ибодат қилиш, ўзлари танлаган йўсинда динни амалда қўллаш, бўлишиш ва ифода этишга ҳамда барча дин вакиллари билан ҳамжиҳат яшашга – лойиқ, деган тушунчага содиқ қоламиз.

 АҚШнинг муваққат ишончли вакили

Алан Мельцер

 ###

Religious Freedom: The Lessons of History for a Modern World

 On October 27, the United States observed International Religious Freedom Day.  This year marks the 20th anniversary of the 1998 enactment of the International Religious Freedom Act, co-sponsored by then-Senator and now Ambassador-at-Large for International Religious Freedom Sam Brownback.

 Freedom of religion is at the very core of the American experience and is a fundamental human right for every person on earth.  Nearly 400 years ago, Europeans escaping religious persecution settled in the land that would become the United States.  Being of different religious backgrounds and remembering the hardships they suffered for their faiths, America’s founders understood that the best way to protect religious liberty was to keep government and religion separate.  Similarly, the land we now know as Uzbekistan has been home across the centuries to people of many faiths living in harmony, including Zoroastrians, Buddhists, Jews, Christians, and Muslims.  Respect for religious diversity is thus a value deeply rooted in the history of both our nations.

 President Mirziyoyev has launched a program of positive reforms to create space for greater religious tolerance and freedom.  He has offered amnesty to religious prisoners, opened new mosques, and expanded religious educational opportunities.  He has advanced the idea of education and enlightenment to bring the rich Islamic intellectual tradition of Uzbekistan’s past to the modern world.

 The United States applauds these encouraging steps.  This summer, Vice President Pence and Secretary of State Pompeo acknowledged Uzbekistan’s progress at the first-ever Ministerial to Advance Religious Freedom, held in Washington, D.C.  During his visit to Uzbekistan a few short weeks ago, Ambassador Brownback praised Uzbekistan’s efforts to date and recognized its potential to emerge as a leader for the region and a leading partner for the United States.

On this day, the United States commends Uzbekistan for its ongoing pursuit of greater religious freedom for all, not only because it is the right course of action for the country and its people, but also because it is simply the right thing to do.

 As remarkable as these changes are, there will always be more to be done to advance religious freedom and tolerance, here and in countries around the world, including my own.  History teaches that where religious freedom is not protected, instability and violent extremism have greater opportunity to take root.  A nation where people of all faiths may openly practice and share their beliefs, freely read and discuss their sacred texts, and peacefully gather in places of worship is a nation that may prosper and flourish from the collective wisdom of generations of enlightened exchange.  That is why at home and abroad, Americans continue to stand with those seeking to live their lives openly, freely, and peacefully according to their faith. Americans of all faiths and political persuasions are united in their steadfast support for religious freedom around the world, while we unite with heavy hearts to root out the violent bigotry espoused by rogue elements of our own society.

 On this day, we are mindful that there are far too many around the world deprived of religious liberty, even as intolerance has once again claimed innocent victims from among the faithful.  We reaffirm our stance that all people, in every country, deserve to exercise their right to live peacefully according to their conscience: to be free to worship, practice, share, and express their beliefs as they choose, and to live in harmony with people of all faiths.

 Alan D. Meltzer

Charge d’Affaires a.i.

 ###

 Религиозная свобода: уроки истории для современного мира

 27 октября Соединенные Штаты отмечают Международный день свободы вероисповедания. В этом году исполняется 20 лет со дня принятия в 1998 году Закона о международной свободе вероисповедания, который был предложен тогдашним сенатором а ныне послом по вопросам международной религиозной свободы Сэмом Браунбеком.

 Свобода религии лежит в основе истории Америки и является фундаментальным правом человека для каждого на земле. Почти 400 лет назад европейцы, бежавшие от религиозных преследований, обосновались на территории, которая спустя время стала Соединенными Штатами. Будучи представителями разных религий и зная о трудностях, которые они пережили за свою веру, основатели Америки понимали, что лучший способ защитить религиозную свободу состоит в том, чтобы религия и государство были раздельны. Точно так же земля, которую мы теперь знаем как Узбекистан, была на протяжении веков родиной для людей разных религий, живущих в гармонии, включая зороастрийцев, буддистов, евреев, христиан и мусульман. Таким образом, уважение к религиозному разнообразию — это ценность, глубоко укоренившаяся в истории наших двух государств.

 Президент Мирзиёев начал программу позитивных реформ для создания пространства для большей религиозной терпимости и свободы. Он объвил амнистию религиозным заключенным, открыл новые мечети и расширил возможности религиозных образований. Он продвигает идею расширения образования и просвещения, чтобы внести богатую исламскую интеллектуальную традицию в истории Узбекистана в современный мир.

 Соединенные Штаты приветствуют эти обнадеживающие шаги. Этим летом вице-президент Пенс и Государственный секретарь Помпео признали прогресс Узбекистана во время первой встречи на министерском уровне, посвященной продвижению религиозной свободы и состоявшейся в Вашингтоне, округ Колумбия. Во время своего визита в Узбекистан несколько недель назад посол Браунбек высоко оценил предпринятые Узбекистаном усилия и признал его потенциал стать лидером в регионе и ведущим партнером Соединенных Штатов.

В этот день Соединенные Штаты высоко ценят продолжающееся стремление Узбекистана к большей религиозной свободе для всех не только потому, что это правильный курс действий для страны и ее народа, но и потому, что это просто правильный поступок.

 Эти изменения действительно примечательны, но впереди предстоит сделать еще больше для продвижения религиозной свободы и терпимости как здесь, так и в странах мира, включая в США. История учит о том, что там, где свобода религии не защищена, нестабильность и насильственный экстремизм имеют больше шансов пускать корни. Государство, где люди всех конфессий могут открыто практиковать и делиться своими убеждениями, свободно читать и обсуждать свои священные книги, а мирно собираться в местах поклонения — это государство, которое может достичь процветания и благополучия благодаря коллективной мудрости поколений просвещенного обмена. Вот почему у себя дома и за рубежом американцы продолжают стоять рядом с теми, кто стремится жить своей жизнью открыто, свободно и мирно в соответствии со своей верой. Американцы всех вероисповеданий и политических убеждений едины в своей стойкой поддержке религиозной свободы во всем мире, в то время как мы вместе, с тяжелым сердцем, искореняем насильственный фанатизм, поддерживаемый преступными элементами нашего же общества.

 В этот день мы особенно помним, что слишком много людей во всем мире лишены религиозной свободы даже тогда, как нетерпимость вновь унесла жизни невинных верующих людей. Мы подтверждаем нашу позицию о том, что все люди в каждой стране заслуживают осуществления своего права жить мирно в соответствии со своей совестью: свободно исповедовать, практиковать, делиться и выражать свои убеждения по своему усмотрению и жить в гармонии с людьми всех вероисповеданий.

 Временный поверенный в делах США

Алан Мельцер

 ###

 Эҳтиром ила,

АҚШ элчихонаси матбуот хизмати

 С уважением,

Пресс-служба посольства США

You may also like...

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Можно использовать следующие HTML-теги и атрибуты: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>