Атоқли қирғиз адиби Чингиз Айтматов аллақачон миллионлаб ўзбек китобхонлари қалбидан муносиб жой олган.

Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг шу йил 5-6 сентябрь кунлари Қирғизистонга давлат ташрифини амалга оширгани, Қирғизистон Президенти Алмаз Атамбаев билан учрашув асносида ўзбек ва қирғиз халқи манфаатларига хизмат қиладиган қатор келишувлар муҳокама қилинганини халқларимиз катта қизиқиш билан кузатди. Икки халқ тарихида муҳим аҳамиятга эга бўлган ана шу учрашув чоғида Юртбошимизнинг улуғ ёзувчи Чингиз Айтматовнинг ўзбек ва қирғиз халқлари ҳақида “Халқларимизнинг қони бир, тили бир” деган ҳикматли сўзларини мисол қилиб келтирганини таъкидлади.

Давлатимиз раҳбари Қирғизистон элчихонасидаги хотира дафтарига “Чингиз Айтматов – мутафаккир ва гуманист” деб дастхат ёзган эдилар.

Президентимиз ташаббуси билан адабиётга эътибор, Чингиз Айтматовдек буюк адибларга эҳтиром замон, тарих, инсоният талаб қилган даражада янги юқори поғоналарга кўтарилмоқда.

Шу муносабат билан Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети қошида ташкил этилган Чингиз Айтматов экспозициясининг тантанали очилиш маросими ўтказилди.

Унда Қирғизистон Республикасининг Ўзбекистондаги мухтор элчиси, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ва қатор жамоат ташкилотлари масъул ходимлари, адабиётшунос олимлар, адиблар, шоирлар, профессор-ўқитувчилар ҳамда талабалар иштирок этдилар.

ЎзМУ ректори Авазжон Мараҳимов, Қирғизистон Республикасининг Ўзбекистондаги мухтор элчиси Данияр Сидиков, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси раисининг биринчи ўринбосари Сирожиддин Саййид, Олий ва ўрта махсус таълим вазирининг биринчи ўринбосари Дилмурод Набиев, мамлакатимиздаги Қирғиз маданияти маркази вакили, шоир Маъмуржон Бозоралиев ва бошқалар улуғ адиб Чингиз Айтматов бетакрор ижоди билан ўзбек-қирғиз дўстлик ришталарини ҳам янада мустаҳкамлашга улкан ҳисса қўшгани, ўз даврида Миртемир, Пиримқул Қодиров, Одил Ёқубов, Абдулла Орипов каби ўзбек адабиёти намояндалари билан дўстлиги, адабий алоқалари, бу дўстлик ришталари бугунги авлод учун ҳам ибрат мактаби эканлигини алоҳида таъкидладилар.

Маълумки, атоқли адиб Чингиз Айтматовнинг «Юзма-юз», «Жамила», «Сарвқомат дилбарим», «Бўтакўз», «Биринчи муаллим», «Момо ер», «Сомон йўли», «Алвидо, эй Гулсари», «Оқ кема», «Денгиз ёқалаб чопаётган олапар», “Асрга татигулик кун», «Қиёмат» каби асарларини севиб мутолаа қилмаган ўқувчи топилмаса керак. Асил Рашидов, Иброҳим Ғафуров ва бошқа таржимонлар ёзувчининг деярли барча бадиий ва публицистик асарларини ўзбек ўқувчиларига тақдим этишган.

ЎзМУда ташкил этилган мазкур экспозицияда Чингиз Айтматовнинг ана шу дурдона асарлари, адиб ҳақида хотиралар, мақолаларнинг электрон нусхалари, ноёб фотосуратлар ўрин олган бўлиб, уларнинг замонавий экран орқали намойиш этилиши тадбир иштирокчиларида катта қизиқиш уйғотди.

 Тўлқин ЭШБЕК

***

Чингиз Айтматовнинг ҳаёти ва ижодига бағишланган кўргазма

Қирғиз халқининг атоқли адиби Чингиз Айтматов миллионлаб китобхонлар қалбидан муносиб жой олган. Унинг бадиий публицистик ва адабий-танқидий мақолалари, роман ва қиссаларининг ғоявий бадиий моҳияти, дунёда тинчлик, инсоний меҳр-муҳаббатни сақлаш, она заминни асрашга даъват этади.

Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетида Чингиз Айтматовнинг ҳаёти ва ижодига бағишланган кўргазманинг очилишида ана шулар ҳақида сўз юритилди.

Унда Қирғизистон Республикасининг Ўзбекистондаги элчихонаси, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ва қатор жамоат ташкилотлари вакиллари, адабиётшунос олимлар, шоир ва ёзувчилар, профессор-ўқитувчилар ҳамда талабалар қатнашди.

Университет ректори А.Мараҳимов, Қирғизистоннинг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Д.Сиддиқов, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси раисининг биринчи ўринбосари С.Саййид ва бошқалар Чингиз Айтматов бетакрор ижоди билан Ўзбекистон – Қирғизистон халқлари ўртасидаги дўстлик ришталарини янада мустаҳкамлашга улкан ҳисса қўшган буюк адиб эканини алоҳида таъкидлади. Ёзувчининг ўз даврида Миртемир, Пиримқул Қодиров, Одил Ёқубов, Абдулла Орипов сингари ўзбек адабиёти намояндалари билан боғлаган адабий алоқалари ва мустаҳкам дўстлик ришталари бугунги навқирон авлод учун ибрат мактаби вазифасини ўтайди.

Адибнинг бадиий публицистик асарлари ўзбек тилига маҳорат билан таржима қилинган. Хусусан, Чингиз Айтматовнинг «Юзма-юз», «Жамила», «Сарвиқомат дилбарим», «Бўтакўз», «Биринчи муаллим», «Момо ер», «Сомон йўли», «Алвидо, эй Гулсари», «Оқ кема», «Денгиз ёқалаб чопаётган олапар», «Асрга татигулик кун», «Қиёмат» каби ижод намуналари ўзбек китобхонларининг севимли асарларига айланган.

Кўргазмада Чингиз Айтматовнинг ана шундай дурдона асарлари, адиб ҳақидаги хотиралар, мақолаларнинг электрон нусхалари, ёзувчининг ҳаёти ва ижоди тасвирланган фотосуратлар ўрин олган.