Ustoz va shogird hangomasi

hazil

 у1

Ustozning pand-nasihatin,

Olmas ba’zi talaba.

Teskari ish qilganini,

O`zicha der – g`alaba!

“Oshkoralik”, deb g`o`yadi,

Yuzgachopar bo`lsa kim.

Ustozi haq gapni aytsa,

O`tirolmas aslo jim.

Mahmadana bir talaba,

Ustozin mot qilmoqchi.

Yoshligida qandoq bo`lgan?

Endi shuni bilmoqchi.

– Ma’zur tuting,– depti dangal,

qilmasdan hech yuz-xotir.–

Ikki og`iz gap so`rasam,

Demang-da og`zibotir.

Talabalik yillaringiz,

qilmaganmisiz xato?

Biror darsga kechikmasdan,

Kelarmidingiz hatto?

– Kechikkanman,– depti ustoz,

Rostin olib bo`yniga.

Arqonini uzun tashlab,

Talabasin o`yiniga.–

qattiqg`o`lroq edi ustoz,

Kiritmasdi darsiga.

Tarbiyasin to`g`ri anglab,

Chidardik “chorasi”ga.

– Imtihonda qay yo`l bilan,

Olardingiz zo`r baho?

Savollari chigal bo`lib,

Bilmay qolsangiz goho?

Biroz no`noq talabalar,

Bo`lgan, deysiz, axir mo`l.

Tanish-bilish ketmasmidi,

Topmasmidi hech kim yo`l?

– Sen o`zingcha o`ylaysanki,

“Nozik joydan” tutdim, deb.

Shu yo`l bilan ustozimni,

Endi gapdan yutdim, deb.

Imtihonda gar qiynalsak,

“Shpargalka” jonimiz.

Bo`lgan edi tanish-bilish,

Til topishgan onimiz.

– Qizlar bilan qay tarzda,

Muomala bo`lardi?

– Yuragiga yo`l topolsak,

Shunda ko`ngil to`lardi.

– Devorlarga rasm chizib,

Ketganmisiz biror payt?

– Ikki ism bosh harfini,

Devorga ham qildim qayd…

– Papiros ham chekkandirsiz?

Demang, savol xo`b g`alat…

– Goho chekar edik biz ham,

qilib ko`zni shamg`alat…

– Bayramlarda qittak-qitak…

– Otganimiz rost, inim…

Endi esa ichganlarni,

Ko`rsam qo`zir xo`b jinim.

– Mushtlashib ham qolgandirsiz,

Bezorini ko`rganda.

– Ko`zimdan o`t chaqnagandi,

Bir barzangi urganda…

– Avtobusga pul to`lamay,

Qochgandirsiz ehtimol?

– Bitta hujjat ko`rsatgandim,

Nazoratchi bo`lgan lol.

U tushungan odam ekan,

Meni mulzam qilmadi.

Sariq chaqam yo`qligi-chun,

Ustimdan ham kulmadi…

– Bo`lganmisiz dangasaroq?

– Shundoq bo`lib qolardi.

O`lda-jo`lda ba’zi ishlar,

Dilga g`ashlik solardi.

* * *

Bu gaplardan talabasi,

qolib sanar o`zini.

Ustoz esa salmoq bilan,

Shunda aytar so`zini:

– Yoshlik kim-chun beboshlikdir,

Kim to`qlikka sho`x chunon.

Ustozining aytganini,

qilmagan – xor begumon.

Ota kabi urishganin,

“Unoshi” deb alqagan.

Odam bo`lmoq istaganlar,

Odobini saqlagan.

Ta’zim bajo aylab biz ham,

Mana etdik murodga!

Tarbiyani olmaganlar,

qolib ketdi uyatga…

 To`lqin ESHBEK

 ***

 у2

 Устоз ва шогирд ҳангомаси

Ҳазил

 Устознинг панд-насиҳатин,

Олмас баъзи талаба.

Тескари иш қилганини,

Ўзича дер – ғалаба!

“Ошкоралик”, деб қўяди,

Юзгачопар бўлса ким.

Устози ҳақ гапни айтса,

Ўтиролмас асло жим.

Маҳмадана бир талаба,

Устозин мот қилмоқчи.

Ёшлигида қандоқ бўлган?

Энди шуни билмоқчи.

– Маъзур тутинг,– депти дангал,

Қилмасдан ҳеч юз-хотир.–

Икки оғиз гап сўрасам,

Деманг-да оғзиботир.

Талабалик йилларингиз,

Қилмаганмисиз хато?

Бирор дарсга кечикмасдан,

Келармидингиз ҳатто?

– Кечикканман,– депти устоз,

Ростин олиб бўйнига.

Арқонини узун ташлаб,

Талабасин ўйинига.–

Қаттиққўлроқ эди устоз,

Киритмасди дарсига.

Тарбиясин тўғри англаб,

Чидардик “чораси”га.

– Имтиҳонда қай йўл билан,

Олардингиз зўр баҳо?

Саволлари чигал бўлиб,

Билмай қолсангиз гоҳо?

Бироз нўноқ талабалар,

Бўлган, дейсиз, ахир мўл.

Таниш-билиш кетмасмиди,

Топмасмиди ҳеч ким йўл?

– Сен ўзингча ўйлайсанки,

“Нозик жойдан” тутдим, деб.

Шу йўл билан устозимни,

Энди гапдан ютдим, деб.

Имтиҳонда гар қийналсак,

“Шпаргалка” жонимиз.

Бўлган эди таниш-билиш,

Тил топишган онимиз.

– Қизлар билан қай тарзда,

Муомала бўларди?

– Юрагига йўл тополсак,

Шунда кўнгил тўларди.

– Деворларга расм чизиб,

Кетганмисиз бирор пайт?

– Икки исм бош ҳарфини,

Деворга ҳам қилдим қайд…

– Папирос ҳам чеккандирсиз?

Деманг, савол хўб ғалат…

– Гоҳо чекар эдик биз ҳам,

Қилиб кўзни шамғалат…

– Байрамларда қиттак-қитак…

– Отганимиз рост, иним…

Энди эса ичганларни,

Кўрсам қўзир хўб жиним.

– Муштлашиб ҳам қолгандирсиз,

Безорини кўрганда.

– Кўзимдан ўт чақнаганди,

Бир барзанги урганда…

– Автобусга пул тўламай,

Қочгандирсиз эҳтимол?

– Битта ҳужжат кўрсатгандим,

Назоратчи бўлган лол.

У тушунган одам экан,

Мени мулзам қилмади.

Сариқ чақам йўқлиги-чун,

Устимдан ҳам кулмади…

– Бўлганмисиз дангасароқ?

– Шундоқ бўлиб қоларди.

Ўлда-жўлда баъзи ишлар,

Дилга ғашлик соларди.

* * *

Бу гаплардан талабаси,

Ғолиб санар ўзини.

Устоз эса салмоқ билан,

Шунда айтар сўзини:

– Ёшлик ким-чун бебошликдир,

Ким тўқликка шўх чунон.

Устозининг айтганини,

Қилмаган – хор бегумон.

Ота каби уришганин,

“Уноши” деб алқаган.

Одам бўлмоқ истаганлар,

Одобини сақлаган.

Таъзим бажо айлаб биз ҳам,

Мана етдик муродга!

Тарбияни олмаганлар,

Қолиб кетди уятга…

 Тўлқин ЭШБЕК

You may also like...

2 Responses

  1. Yaxshi ijod namunasi. Hazil sifatida miriqib o’qiydiga she’r.

  2. Bekzod:

    Шундай домлалар борки сўзини тинглаганинг сари ғазабинг қўзийди, базиларининг сўзига тўймайсан киши.

Добавить комментарий для Bekzod Отменить ответ

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Можно использовать следующие HTML-теги и атрибуты: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>